Adana’da Cumartesi Anneleri ile Dayanışma Etkinliklerinde Hak İhlalleri Raporu Yayınlandı

Adana’da İnsan Hakları Derneği (İHD) tarafından Cumartesi Anneleri/İnsanları ile dayanışma amacıyla düzenlenen etkinliklerin engellenmesi ve bu süreçte yaşanan hak ihlalleri, Adil Yargılanma Hakkına Erişim Derneği (AYHED) tarafından hazırlanan bir raporda detaylı bir şekilde incelendi. Rapor, 5, 12 ve 19 Ağustos 2023 tarihlerinde planlanan etkinliklerde yaşananları ve ilgili insan hakları ihlallerini ortaya koyuyor.

Cumartesi Anneleri/İnsanları, 1995 yılından bu yana İstanbul Galatasaray Meydanı’nda kayıp yakınları için adalet talep eden barışçıl oturma eylemleri düzenlemektedir. Anayasa Mahkemesi (AYM) daha önce bu eylemlerin yasaklanmasının Anayasa’nın 34. maddesi ile güvence altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali olduğuna karar vermiştir. Ancak bu kararlara rağmen Adana’da benzer etkinlikler düzenlemek isteyen İHD üyeleri ve destekçileri çeşitli engellemelerle karşı karşıya kalmıştır.

5 Ağustos 2023 tarihinde İHD Adana Şubesi, İnönü Parkı’nda bir basın açıklaması yapmayı planladı. Etkinlik öncesi sosyal medya ve SMS ile kamuoyuna duyurular yapıldı. Ancak Adana Valiliği, etkinlikten bir gün önce, 4 Ağustos gecesi saat 22:00’de tüm ilde bir günlük etkinlik yasağı getirdi. Bu yasağa rağmen etkinlik alanında toplanan 18 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar arasında avukatlar ve insan hakları aktivistleri de bulunuyordu. Yakalananlar, 48 derece sıcaklıkta, kapalı polis araçlarında uzun süre bekletildi ve kötü muameleye maruz kaldı. Mezopotamya Haber Ajansı muhabiri Hamdullah Yağız Kesen, başına aldığı darbe sonucu ağır yaralandı ve hastaneye kaldırıldı.

12 Ağustos 2023 tarihinde İHD Adana, benzer bir basın açıklaması yapmak üzere yeniden İnönü Parkı’nda toplandı. Bu sefer de Adana Valiliği, etkinlikten bir gün önce gece 22:00’de etkinlik yasağı kararı aldı. Etkinlik alanına gelen yaklaşık 36 kişi gözaltına alındı ve sert müdahaleye maruz kaldı. Yakalananlar arasında bulunan HDP İl Eşbaşkanı Helin Kaya, polis müdahalesi sonucu ciddi şekilde yaralandı.

19 Ağustos 2023 tarihinde ise İHD Adana, üçüncü kez bir basın açıklaması yapmak üzere toplandı. Valilik, benzer bir şekilde son dakika yasağı koydu. Bu sefer, polisler etkinliğin İHD Adana ofisi önünde yapılmasını önerdi. Grup, İnönü Parkı’ndan İHD ofisine yürüyüş yaparak geçti ve basın açıklaması orada gerçekleştirildi. Polis bu yürüyüşü sıkı şekilde takip etti ancak bu sefer gözaltı yapılmadı.

AYHED’in raporu, bu üç etkinlikte yaşananları detaylı bir şekilde belgeleyerek, keyfi yasaklamalar, fiziksel şiddet, hukuka aykırı gözaltılar ve kötü muameleler gibi ciddi insan hakları ihlallerini ortaya koyuyor. Raporda, bu tür müdahalelerin demokratik toplum ilkelerine aykırı olduğu ve barışçıl toplanma hakkının ihlal edildiği vurgulanıyor.

Adana’da yaşanan bu olaylar, Türkiye’de toplantı ve gösteri özgürlüğüne yönelik ciddi kısıtlamaların ve insan hakları ihlallerinin devam ettiğini göstermektedir. İnsan hakları örgütleri, bu tür ihlallerin sona ermesi ve sorumluların hesap vermesi için çağrıda bulunmaktadır.