Her Çocuk Haklarıyla Güçlüdür: Adil ve Eşit Bir Gelecek İçin Çocuk Haklarını Savunmak Hepimizin Sorumluluğu

Her yıl 20 Kasım, Çocuk Hakları Günü olarak dünya çapında kutlanmaktadır. Bu özel gün, çocukların haklarını savunmanın, korumanın ve geliştirmeye yönelik farkındalık yaratmanın bir aracı olarak önem taşımaktadır. Çocuk haklarının hukuki temeli, 20 Kasım 1989 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen Çocuk Hakları Sözleşmesi ile atılmıştır. Bu sözleşme, çocukların haklarını güvence altına alan ilk  ve en kapsamlı uluslararası sözleşme olma özelliği taşımaktadır. Türkiye sözleşmeyi, 1990 yılında imzalamış, 1995 yılında yürürlüğe koymuştur.  Sözleşme, 18 yaşına kadar olan her bireyi “çocuk” olarak tanımlamakta ve çocukların, tüm insan hakları ve özgürlüklerinden tam olarak yararlanabilmesi için özel koruma ve yardıma ihtiyaç duyduğunu vurgulamaktadır.

Çocuk Hakları Sözleşmesi, 54 maddeden oluşur ve çocukların hem bireysel hem de toplumsal düzeydeki haklarını kapsamaktadır.  Sözleşmenin temel ilkeleri ise şu şekilde özetlenebilir:

• Ayrımcılık Yapmama İlkesi: Çocukların, ırkı, rengi, cinsiyeti, dili, dini veya başka bir statüsü ne olursa olsun eşit haklara sahip olması gerektiğini ifade eder.
• Çocuğun Yüksek Yararı İlkesi: Çocukların menfaatlerinin her durumda en öncelikli olarak gözetilmesi gerektiğini vurgular.
• Yaşama, Gelişme ve Sağlık Hakkı: Çocukların hayatta kalma, sağlıklı bir şekilde büyüme ve gelişme hakkını güvence altına alır.
• Çocukların Görüşlerini Belirtme Hakkı: Çocukların, kendilerini ilgilendiren konularda görüş bildirme ve bu görüşlerin dikkate alınması gerektiğini belirtir.

Çocuk haklarının hukuki olarak güvence altına alınmasına rağmen, dünyanın dört bir yanında milyonlarca çocuk hala yoksulluk, şiddet, ayrımcılık, eğitime erişim eksiklikleri ve istismar gibi ciddi sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Çocukların eğitim, sağlık ve korunma haklarına erişimi, özellikle dezavantajlı gruplar için hala büyük bir sorun teşkil etmektedir. Çocuk işçiliği, çocukların cinsel istismarı, yoksulluk gibi sorunlar, hukuki ve toplumsal sorun olarak öne çıkmaktadır.

Çocuk Hakları Günü, her yıl 20 Kasım’da hatırlatıldığı gibi, yalnızca bir kutlama değil, aynı zamanda çocukların haklarının hukuki olarak güvence altına alınması için tüm devletlerin ve toplumların sorumluluklarını yerine getirmeleri gerektiğini hatırlatan bir gündür. Çocukların haklarına saygı göstermek, sadece bireysel bir sorumluluk değil, toplumsal bir yükümlülüktür. Bu nedenle, ulusal hukuk sistemleri ve uluslararası sözleşmeler aracılığıyla, çocukların haklarının en üst düzeyde korunması için toplumların hukuki düzenlemelerini iyileştirmesi ve etkin bir şekilde uygulanmasının sağlanması gerekmektedir. Çocuk Haklarına dair Sözleşmenin ilkeleri gözetilmeli ve her çocuğun insan haklarına saygıduyulması, korunması ve gerçekleştirilmesini sağlama sorumluluğunu gerçekleştirmeye yönelik bütüncül ve hak temelli bir çocuk politikası oluşturulmalıdır. Çocukların gelişimsel, fiziksel ve psikolojik ihtiyaçlarını gözeten bir hukuk sistemi, adil bir toplumun inşasına önemli katkılar sağlar.

 AYHED olarak geleceğimizin teminatı olan çocukların haklarını savunmak, devletin ve tüm toplumun ortak sorumluluğu olduğunu bir kez daha hatırlatır. Her çocuğun sağlıklı bir şekilde büyüme, öğrenme, sevgi ve güven içinde yaşama hakkı olduğunu belirtmek isteriz.

.